Skanowanie ze SCANdalem

Autor: Michał Żukowski

Strona domowa

SCANdal jest graficznym interfejsem obsługi skanerów, wykorzystującym sterowniki standardu Betascan/SANE. Został napisany w MUI i przeportowany na większość systemów amigowych (MorphOS, AmigaOS 4.x, AmigaOS3.x, AROS). Celem jego stworzenie było dostarczenie użytkownikom darmowego oprogramowania (chociaż o zamkniętym kodzie źródłowym), które umożliwia efektywne wykorzystanie starych i nowych skanerów wykorzystując zaawansowane cechy obsługiwanych systemów.

Wymagania

SCANdal potrzebuje poniższych składników do działania: dla wersji dla AmigaOS

• MUI (Magic User Interface) version 3.8 or lub późniejszego
• urltext.mcc MUI class

dla MorphOSa <= 2.x

• wymagane jest zainstalowanie Update Pack zawierającego jfif.library i png.library, a także klasy Aboutbox.mcc
• wersja dla systemu MorphOS wykorzystuje zaawansowane możliwości MUI4 i może nie działać poprawnie na starszych wersjach systemu

UWAGA: Wersja SCANdala 1.5 wymaga MorphOSa 2.7

Dodatkowo, komputer musi być wyposażony w odpowiedni interfejs (SCSI lub USB) do podłączenia skanera. Interfejsy Firewire i sieciowy nie są narazie obsługiwane. Wymagane są także odpowiednich sterowniki do posiadanego skanera w standardzie Betascan. SCANdal jest tylko graficznym interfejsem do sterowników więc bez nich nie umożliwia skanowania.

Instalacja SCANdala

SCANdal jest gotowy do uruchomienia zaraz po rozpakowaniu go w dowolnym katalogu. Nie wymaga kopiowania plików do innych katalogów niż jego katalog domowy. Do poprawnego działania wymaga jednak sterowników Betascan w postaci plików #?.device obecnych w dowolnym katalogu na dysku.

Używanie

Preferencje sprzętu

Obecna komunikacja ze skanerami przez interfejs SCSI opiera się o dwa pliki #?.device. Pierwszy plik jest niskopoziomowym sterownikiem obsługującym komunikację protokołem SCSI. Dla systemu MorphOS, w przypadku użycia karty SCSI opartej o układy Symbios jest to urządzenie symbios.device stworzone dynamicznie w pamięci podczas wczytywania systemu operacyjnego. Dla Amig wyposażonych w karty scsi np. znajdujące się na rozszerzeniu Blizzard 1230 można użyć urządzenia 1230scsi.device.

Nazwa urządzenia obsługującego niskopoziomową komunikację powinna być wpisana w pole Urządzenie w preferencjach urządzenień SCANdala. Można także wybrać je z listy dostępnych urządzeń znajdujących się w pamięci operacyjnej lub wybrać plik na dysku. Jeśli chcemy wybrać urządzenie z listy należy zaznaczyc opcję Pokaż urządzania pamięci.

Po wybraniu pliku urządzenia dla skanerów SCSI należy wybrać także jego numer w magistrali SCSI i wpisać do pola Jednostka w oknie preferencji. Jeśli korzystamy ze starej wersji sterownika EpsonUSB.device należy wpisać wybrany w prefencjach klasy usbwrap.class numer)

UWAGA: Sterowniki skanerów USB nie wymagają ustawienia numeru jednostki a także nazwy pliku urządzenia do komunikacji niskopoziomowej, chyba że jest to opisane w dokumentacji. Pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno pozostać puste jeśli korzystamy ze skanera USB.

Następnie należy wybrać sterownik standardu Betascan uzupełniaja Next you have to select Betascan driver file, by filling the Sterownik skanera'. Część sterowników wymaga lub pozwala na użycie plików konfiguracyjych #?.conf znajdujących się w katalogu S:. Więcej informacji o plikach konfiguracyjnych można znaleźć w dokumentacji backendów SANE oraz w rozdziale tego podręcznika opisującym konfigurowanie skanerów.

W zakładce Inne można wybrać kolory dla linijki, a także scieżki zapisu obrazków i katalogu z wtyczkami (np. Morphos:Applications/Sketch/plugins). Obsługa wtyczek wymaga Morphosa 2.5 lub późniejszego.

SCANdal opens the device and begins the communication during first scanning process. From version 1.3 icon tooltype (AUTOCONNECT = TRUE) has been added, which initiates the communication with the scanner when you run the program. In addition, you can connect to the scanner by clicking on the Connect button in the Info tab. If device preferences are changed when program is running, communication with old device is closed, and program will use new device from now on. Possibility of using multiple scanners at the same time will be added in future. After proper scanner configuration, you can save the preferences using Settings->Use or Settings->Save options from menu items. Restoring previous settings is possible by using Settings->Load last saved menu item.

Formaty zapisu

SCANdal obsługuje poniższy formaty zapisu:

• IFF DEEP - dane nieskompresowane, 24 bity na piksel
• JPEG - zapis w 8 bitach dla obrazków w trybach LineArt i Grey oraz w 24 bitach dla skanów w kolorze. Można zmienić jakość obrazka (1%-100%) oraz zapisać obrazek w trybie progresywnym. Dodatkowo, zapisywana jest informacja o DPI, w którym skanowano rysunek.
• PNG - zapis w 8 bitach dla obrazków w trybach LineArt i Grey oraz w 24 bitach dla skanów w kolorze. Dla formatu PNG można ustawić stopień kompresji (1-7). Dodatkowo, zapisywana jest informacja o DPI, w którym skanowano rysunek.
• TIFF- zapis w 8 bitach dla obrazków w trybach LineArt i Grey oraz w 24 bitach dla skanów w kolorze. Dla formatu TIFF można wybrać jeden z następujących trybów kompresji: NONE, PackBits, LZW, Deflate, JPEG (kompresja JPEG może nie działać w zależności od wersji biblioteki tiff.library). Dodatkowo, zapisywana jest informacja o DPI, w którym skanowano rysunek.
• PDF - zapis w 8 bitach dla obrazków w trybach LineArt i Grey oraz w 24 bitach dla skanów w kolorze z kompresją lub bez. Zapis w formacie PDF wymaga biblioteki hpdf.library.

Obsługa zapisa w formatach PNG i JPEG jest wkompilowany w program w wersjach dla AmigaOS4.x, AmigaOS3.x i AROSa. W wersji dla systemu MorphOS SCANdal wykorzystuje biblioteki jfif.library oraz png.library, przez co wymaga mniej pamięci i ma mniejszy rozmiar na dysku. W następnych wersjach powinny pojawić się inne formaty zapisu.

Opcje dodatkowe:

• Autotomatycznie dodawaj rozszerzenie - automatycznie dodaje rozszerzenie pliku (.deep, .jpg, .png) gdy użytkownik poda nazwę bez rozszerzenia
• Pytaj czy nadpisać - pyta podczas zapisywania pliku o nazwie, która istnieje już na dysku czy nadpisać

Wczytywanie wcześniej zapisanych skanów

SCANdal używa do wczytywania zapisanych skanów klas Reggae. System datatypów nie jest wspierany z powodu braku obsługi pobierania informacji o DPI obrazka co jest wymagane przez SCANdal do poprawnego drukowania. Jeśli klasa dekodera Reggae nie obsługuje informacji o DPI lub obrazek nie ma tej informacji zapisanej można wybrać DPI w oknie:

W celu pełniejszej obsługi obrazków w Reggae polecane jest ściągnięcie dodatkowych klas demuxerów i dekoderów z: http://brain.umcs.lublin.pl/~rzookol/classes.html

Obsługa drukowania

SCANdal używa sterowników Turboprint (dołączonych do MorphOS).

Preferencje skanowania

Preferencje dotyczące skanowania są umieszczone w dwóch zakładkach:

1. Ustawienia ogólne w zakładce Preferencje -> Skaner umożliwiają zmianę opcji takich jak:
   • Rozdzielczość (w punktach na cal - DPI) używając suwaka lub gadżetu z predefiowanym wartościami
   • Tryb (LineArt - skanowanie w czerni i bieli, Grey - odcienie szarości i Color - skanowanie w pełnym kolorze, lista trybów zależy od możliwości skanera)
     
     
     Zależne od możliwości skanera
   • sprzętowa korekcja Gammy
   • jakość skanowania
   • tryb negatywu
   • skanowanie w trybie podglądu, powinno być szybsze niż skanowanie w normalnym trybie
   • prędkość
   • źródło skanowania (Flatbed/ADF/TA)
   • półcienie (działa tylko w trybie cz-b dla większości skanerów)
   • progowanie (działa tylko w trybie cz-b dla większości skanerów)
2. Scanning area settings are placed in Scan tab, additionally in preview area you can mark the desired scan area using mouse, left button double-click marks whole available area. Scan area marker frame has got white spots. Holding left mouse button over them allows you to resize or move the frame. In MorphOS version, moving mouse pointer over the spots will cause it (pointer) to change shape, so the user knows, that the resize or move options are available.
   

W przyszłości będzie można zapisać preferencje skanowania do pliku projektu.

Obsługiwane skanery

Poniższe backendy SANE zostały przeportowane na MorphOSa:

Nazwa backendu	Lista obsługiwanych skanerów
umax	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-UMAX
epson2	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-EPSON2
epson (deprecated)
gt68xx	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-GT68XX
plustek	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-PLUSTEK
mustek_usb	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-MUSTEK-USB
plustek	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-PLUSTEK
lexmark	http://www.sane-project.org/sane-backends.html#S-LEXMARK

Skanery opisane jako obsługiwane w liście on http://www.sane-project.org/sane-backends.html powinny działać ewentualnie możliwe jest napisane własnego . dodatkowo SCANdal obsługuje sterowniki skanerów standardu Betascan 68k (http://aminet.net/search?query=betascan).

PRZETESTOWANE SKANERY

Skaner	Sterownik	Wersja natywna	Interfejs	Uwagi
UMAX Astra 1200S	Umax.device	Y	SCSI	działa bez problemów dość szybki
Epson 1640SU	Epson2.device	Y	USB 1.1/SCSI	działa bez problemów, szybji obsługiwane ADF i TA
Mustek Paragon 600 II CD	mustek.device	N	SCSI	działa bez problemów dość wolny
HP ScanJet 6300C	hp.device	N	USB 1.1/SCSI	przestaje pracować po paru skanach prawdopodobnie problem sprzętowy
Mustek BearPaw 1200 TA	gt68xx.device	Y	USB	dość wolny, obsługiwane TA, niska jakość skanów
Plustek S24	gt68xx.device	Y	USB 1.1	obsługa sprzętowej gammy, jakość poprawna
Mustek 600 CU	mustek_usb.device	Y	USB	działa bez problemów, wymagany MorphOS 2.7, obsługiwana gamma, podgląd, threshold
Epson Perfection 1260 Photo	plustek.device	Y	USB	obsługa TA, nie można zmienić trybu skanowania oraz wielkości obszaru skanowania

ADF - Automatyczny podajnik papieru TA - Przystawka do przeźroczy

Konfiguracja skanerów EPSON

1. Sciągnij sterownik epson2: [1] (08.01.2011)
2. Rozpakuj do dowolnego katalogu
3. Dla skanerów SCSI wybierz odpowiedni sterownik urządzenia komunikacyjnego w polu Urządzenie w preferencjach (przykładowo symbios.device).
4. W preferencjach SCANdala wybierz ścieżkę do pliku Epson2.device w polu Sterownik skanera
5. Skopiuj plik epson2.conf do katalogu S:

• Dla skanerów SCSI pozostaw ten plik niezmieniony

#epson2.conf
#usb prod_id vendor_id
#usb 1208 266
scsi EPSON

• Jeśli używasz USB zakomentuj linię scsi i odkomentuj linię usb 1208 266:

#epson2.conf
#usb prod_id vendor_id
usb 1208 266
#scsi EPSON

Dla komunikacji przez USB musisz sprawdzić w preferencjach stosu Poseidon numery product id i vendor id (wartości dziesiętne). Wartości 1208 i 266 pokazane w przykładznie są poprawne tylko dla skanera Epson 1640SU! Dodatkowo, skaner powinien być odłączony od jakiejkolwie z klas w preferencjach stosu Poseidon (unbinded) i pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno być puste.

Konfiguracja skanerów gt68xx

1. Pobierz sterownik: [2] (25.12.2010)
2. Pobierz sterownik do dowolnego katalogu
3. Pobierz firmware skanera i umieść go w katalogu s:gt68xx/
4. Stwórz plik s:gt68xx.conf

 # Autodetect Mustek BearPaw 1200 TA and Mustek BearPaw 1200 CS
 usb 0x055f 0x021e

Dodatkowo, skaner powinien być odłączony od jakiejkolwie z klas w preferencjach stosu Poseidon (unbinded) i pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno być puste. You have to look in Poseidon preferences for your scanner product id and vendor id (hex format) or check this page for ids and roms: http://www.meier-geinitz.de/sane/gt68xx-backend/

Konfiguracja skanerów UMax

1. Download Driver: [3]
2. Copy the device to any directory
3. Create/copy a configuration file s:umax.conf
4. Choose valid scsi device (for example symbos.device) in SCANdal preferences Device field and appropriate Unit number.

If Your scanner doesn't work well in color mode try setting "option scan-lines" to lower value (10). It has been rewritten not to use fork() and pipe() so it's more stable than 68k version and it supports only SCSI connections.

Konfiguracja skanerów mustek_usb

1. Pobierz sterownik: [4] (20.01.2011)
2. Skopiuj go do dowolnego katalogu
3. Pobierz do katalogu S: plik [5]
4. Wybierz w preferencjach SCANdala w polu Sterownik skanera pełną ścieżkę do pliku ze sterownikiem

Dodatkowo, skaner powinien być odłączony od jakiejkolwie z klas w preferencjach stosu Poseidon (unbinded) i pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno być puste.

Konfiguracja skanerów plustek-usb

1. Pobierz sterownik: [6] (11.01.2011)
2. Skopiuj plustek-usb.device do dowolnego katalogu
3. W preferncjach SCANdala wybierz pełną ścieżkę do plustek-usb.device w polu Sterownik Skanera
4. Skopiuj plik z konfiguracją - plustek.conf do S:
5. Uzupełnij numer producenta oraz numer urządzenia w pliku konfiguracyjnym

#[usb] vendor- and product-ID 
[usb] 0x07B3 0x0017

Dodatkowo, skaner powinien być odłączony od jakiejkolwiek z klas w preferencjach stosu Poseidon (unbinded) i pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno być puste.

Konfiguracja skanerów lexmark

1. Pobierz sterownik: [7] (11.01.2011)
2. Skopiuj lexmark.device do dowolnego katalogu
3. W preferencjach SCANdala wybierz pełną ścieżkę do lexmark.device w polu Sterownik skanera
4. Skopiuj plik lexmark.conf do S:

Dodatkowo, skaner powinien być odłączony od jakiejkolwiek z klas w preferencjach stosu Poseidon (unbinded) i pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno być puste.

Konfiguracja skanerów canon630u

1. Pobierz sterownik: [8] (30.11.2010)
2. Skopiuj canon630u.device do dowolnego katalogu
3. W preferencjach SCANdala wybierz pełną ścieżkę do canon630u.device w polu Sterownik skanera

UWAGA: TEN STEROWNIK NIE ZOSTAŁ PRZETESTOWANY

Dodatkowo, skaner powinien być odłączony od jakiejkolwiek z klas w preferencjach stosu Poseidon (unbinded) i pole Urządzenie w oknie preferencji SCANdala powinno być puste.

Autorzy

Główny programista

Michał 'rzookol' Żukowski

Kontakt

rzookol at poczta.onet.pl

rzookol at brain.umcs.lublin.pl

rzookol / #morphos / #ppa freenode.net

Programowanie dodatkowe

Gianfranco 'ShInKurO' Gignina

Ikony

Maciej Żukowski http://www.combinestudio.pl/